System wynagradzania nauczycieli akademickich na przykładzie Politechniki Warszawskiej i Krakowskiej

Dane ogólnokrajowe
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego określa minimalne wynagrodzenie zasadnicze oraz miesięczną minimalną liczbę godzin nauczyciela akademickiego na konkretnych stanowiskach. Nauczyciel akademicki w miesiącu musi przepracować minimum 156 godzin.
Profesor zwyczajny wynagradzany jest najwyżej. Minimalne wynagrodzenie, jakie otrzymuje to 5 390 PLN brutto. Ponad 300 PLN brutto mniej zarabia profesor nadzwyczajny posiadający tytuł naukowy. Jedynie osobom zatrudnionym na tych stanowiskach przysługuje minimalne wynagrodzenie wyższe niż 5 000 PLN. Z drugiej strony najniższe wynagrodzenie otrzymują wykładowcy, lektorzy oraz instruktorzy. Ich minimalna stawka to 2 375 PLN brutto. To jedynie o 13% więcej niż minimalne wynagrodzenie w Polsce w 2018 roku (2 100 PLN brutto). Minimalne stawki pensji zasadniczej dla nauczycieli akademickich przedstawia tabela 1. 
Zarówno wysokość wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego, jak i innych składników wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w szkołach wyższych jest ustalana przez rektora. Z kolei pensja głowy uczelni – rektora jest ustalana przez Ministra Właściwego do Spraw Szkolnictwa Wyższego.


Godziny ponadwymiarowe
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego określa przedział, w jakim powinno mieścić się wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nauczycieli akademickich. Za ustalenie konkretnych kwot wynagrodzenia odpowiada rektor uczelni. Wynagrodzenie nauczycieli akademickich za pracę w godzinach ponadwymiarowych jest rozliczane raz w roku. Pracownicy otrzymują pensję z tego tytułu raz w roku w terminie 2 miesięcy od zakończenia roku akademickiego.

Zarówno na Politechnice Krakowskiej, jak i Warszawskiej wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe na poszczególnych stanowiskach jest takie samo. Ustawa reguluje przedział stawki wynagrodzenia za nadgodziny. Nauczyciele akademiccy mogą otrzymywać pensję za godziny ponadwymiarowe mieszczącą się w przedziale od 1,8% do 3,6% minimalnego wynagrodzenia na ich stanowisku. Jedynie w przypadku asystentów, wykładowców i lektorów widełki są trochę wyższe. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe na tych stanowiskach może przyjmować wartości z przedziału od 1,9% do 3,9% minimalnego wynagrodzenia na stanowisku asystenta. Poniższa tabela prezentuje stawki za godziny ponadwymiarowe, które na obu uczelniach są takie same. Jak widać, to wynagrodzenie na obu uczelniach jest bliskie lub równe początkowi przedziału.


Dodatkowe wynagrodzenie
Nauczycielom akademickim przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za:

1. Udział w pracach komisji rekrutacyjnej

Każdemu nauczycielowi za pracę przy rekrutacji studentów przysługuje dodatkowe wynagrodzenie raz w roku. Jego wysokość jest uzależniona od liczby kandydatów oraz od tego, jaką funkcję w komisji pełni dana osoba. Regulaminy wynagrodzeń Politechniki Krakowskiej i Warszawskiej określają maksymalne wynagrodzenie, jakie mogą otrzymać osoby pełniące określone funkcje w komisji rekrutacyjnej.


Maksymalne wynagrodzenie nauczycieli akademickich za udział w pracach komisji rekrutacyjnej w 2018 roku (w PLN brutto)



źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie regulaminu wynagrodzeń PK i PW




2. Praktyki studenckie

Zarówno na Politechnice Krakowskiej, jak i Warszawskiej nauczycielom akademickim, którzy opiekują się praktykami studenckimi, przysługuje wynagrodzenie w maksymalnej kwocie wynoszącej 1 593 PLN brutto (65% minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystenta). Pensja z tego tytułu jest wypłacana raz w roku. O konkretnej kwocie decyduje rektor uczelni.

3. Sprawowanie funkcji promotora

Nauczyciele akademiccy za promotorstwo otrzymują wynagrodzenie ustalane odrębnie przez rektora uczelni.

Dodatek funkcyjny
Wszyscy nauczyciele, którzy zatrudnieni są na stanowiskach kierowniczych i kierują zespołem składającym się minimum z pięciu osób, otrzymują dodatkowe wynagrodzenie w postaci dodatku funkcyjnego. Jego wysokość jest uzależniona od wielkości kierowanego zespołu, a także od liczby studentów przydzielonych danemu zespołowi. Dodatek funkcyjny wypłacany jest miesięcznie. Poniższa tabela przedstawia minimalną i maksymalną wysokość miesięcznego dodatku funkcyjnego dla nauczycieli akademickich pełniących funkcje kierownicze.


Dodatek stażowy
Dodatkowe wynagrodzenie za staż pracy w przypadku pracowników Politechniki Krakowskiej i Warszawskiej jest takie samo. Nauczyciel akademicki po 3 latach pracy otrzymuje dodatek w wysokości 3% wynagrodzenia zasadniczego. Z każdym kolejnym rokiem dodatek stażowy zatrudnionego zwiększa się o 1%. Jego maksymalna wysokość to 20% wynagrodzenia zasadniczego. Przykładowo, jeżeli profesor zwyczajny, pracujący 17 lat otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze równe minimum wynagrodzenia dla jego stanowiska (5 390 PLN), to jego dodatek stażowy wynosi ok. 916 PLN brutto miesięcznie. Przy ustalaniu dodatku stażowego pod uwagę bierze się okresy zatrudnienia u wszystkich pracodawców.

Dodatek specjalny
Jeżeli nauczycielowi akademickiemu zostanie powierzone więcej obowiązków niż dotychczas lub będzie on musiał wykonywać dodatkowe zadania, to rektor uczelni może zadecydować o wypłaceniu mu dodatkowego wynagrodzenia. Wysokość dodatku specjalnego nie może przekroczyć 80% sumy wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego, premii oraz dodatku za staż pracy.

Przykład
Na podstawie zebranych danych, sprawdziliśmy jakie jest minimalnie miesięczne wynagrodzenie profesora zwyczajnego, pełniącego funkcję dziekana z 10-letnim stażem pracy na Politechnice Krakowskiej.