Początki
Wynagradzanie pracowników mieszkających w różnych krajach nie jest rzeczą prostą. Patrząc tylko w skali kraju można zauważyć potencjalne problemy, jakie się z tym wiążą. Za przykład można podać Warszawę, gdzie zarobki są zauważalnie wyższe, niż w przypadku innych miast. Jednak patrząc na inne miasta, czy województwa, również można zauważyć różnice w wynagrodzeniach na tych samych stanowiskach. Na wysokość płacy pracownika mogą mieć wpływ różne czynniki (kwalifikacje, umiejętności negocjacji stawki, czy doświadczenie), jednak największym z nich w tym przypadku są koszty życia. Właśnie na tym czynniku opierało się wiele firm, które decydowały o swojej polityce wynagrodzeń. Przez to powstały trzy koncepcje wynagradzania pracowników zdalnych:
- Płacenie pracownikom w zależności od ich miejsca zamieszkania.
- Płacenie pracownikom w zależności od miejsca położenia siedziby firmy.
- Płacenie pracownikom w zależności od mediany w kraju, gdzie firma ma swoją siedzibę.
Obecna sytuacja
Obecnie pojawia się coraz więcej firm, które opowiadają się za unifikacją wynagrodzeń. Jak podaje badanie Worlda at Work w roku 2022 28% firm wyraziło chęć ujednolicenia płac, podczas gdy w roku poprzednim było to 20%. Zmiany te są szczególnie widoczne wśród firm z branży technologicznej i informatycznej, zwłaszcza wśród doświadczonych specjalistów. Payscale porównał różnice wynagrodzeń starszych developerów software’u w miastach na terenie Ameryki, które skategoryzowano w poziomy w zależności od wysokości mediany wynagrodzeń. Do poziomu pierwszego zaliczono miasta jak Nowy Jork, czy San Francisco, gdzie płace są najwyższe, natomiast w poziomie trzecim znalazły się inne metropolie amerykańskie, jak np. Dallas, czy Minneapolis. Badanie to pokazało, że różnice między stawkami płac w miastach z poziomu pierwszego i trzeciego w okresie od czwartego kwartału 2019 do trzeciego kwartału 2021 zmniejszyły się z 18,1% do 5,9%.
Mediany zarobków rocznych starszych developerów software’u w miastach poziomu pierwszego i trzeciego w okresie IV 2019 i III 2021 (brutto w tys. USD)
Opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie https://www.protocol.com/workplace/remote-work-pay-compression
Mimo iż wiele organizacji cały czas różnicuje swoje stawki wynagrodzeń na podstawie miejsca zamieszkania pracownika, firmy takie jak Reddit, Airbnb, czy Zillow odeszły od regionalnej dywersyfikacji płacy. To z kolei napędza wzrost wynagrodzeń w pozostałych miastach, z których pozyskują pracowników. Lokalne organizacje, jeśli chcą konkurować o utalentowanych pracowników, oferują wyższe stawki płac, co jest powodem widocznego zmniejszenia różnicy na wykresie.
Na Ameryce i programistach sprawa się jednak nie kończy. Więcej firm zaczyna rozważać, bądź wprowadzać równe stawki wynagrodzeń na innych stanowiskach, nie koniecznie związanych z rynkiem IT, a także w innych krajach. Ma to przeważnie miejsce wśród pracowników na szczeblu seniora.
Dlaczego firmy decydują się na ujednolicenie płac?
Rozwój zdalnego trybu pracy sprawił, że firmy oprócz konkurencji lokalnej zmuszone zostały do większego konkurowania na rynku krajowym, czy nawet globalnym. Istotnie w roku 2022 zwiększył się odsetek firm, gdzie płaca podstawowa nie była zależna od lokalizacji.
Firmy o różnej polityce dywersyfikacji geograficznej płac (w %)
Opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Bloomberg „Compensation is Becoming an Even Bigger Headache in the Remote-Work Era”
Wyrównanie stawek wynagrodzeń do poziomu atrakcyjnego dla pracowników z areny międzynarodowej jest efektywną strategią przyciągania i zatrzymywania w firmie utalentowanych osób. W badaniu World at Work 20% firm powiedziało, że strategia ta jest bardzo efektywna, podczas gdy jedynie 7% określiło ją jako nieefektywną.
Dla pracowników dywersyfikacja płac jest również istotnym tematem. Zapytani o to, w jakim stopniu geograficzna dywersyfikacja płacy zaważyła na ich decyzji o zmianie miejsca zamieszkania, 69% określiło, że był to bardzo istotny czynnik. Jest to wynik o 19 punktów procentowych wyższy niż rok wcześniej. W 2022 roku jedynie 6% pracowników powiedziała, że czynnik ten nie miał żadnego znaczenia, podczas gdy w 2021 roku było to 8%. Wyższa chęć relokacji wśród pracowników zdalnych zdaje się również wpływać na stosunek firm, jeśli chodzi o ten proces. W roku 2022, 31% takich pracowników określiło, że ich firma była bardzo elastyczna pod tym względem. Jest to wynik o 5 punktów procentowych wyższy niż w roku poprzednim.
Z racji tego, że firmy zatrudniają coraz większą ilość pracowników z różnych zakątków świata, geograficzna dywersyfikacja wynagrodzeń przysparza wielu problemów administracyjnych. Chcąc płacić swoim pracownikom wynagrodzenia w zależności od miejsca zamieszkania, firmy zmuszone są do analizy płac w każdym miejscu, gdzie obecni są pracownicy. Taka sytuacja znacznie komplikuje i wydłuża proces ustalania wynagrodzeń w organizacji i często skutkuje wieloma różnymi grupami płacowymi. Dodatkowo liczba specjalistów HR, którzy potrafili określić lokalizację pracowników organizacji spadła z 60% w roku 2021 do 46% w roku 2022, co jeszcze bardziej utrudnia prawidłowe ustalenie wynagrodzeń w zależności od położenia geograficznego. Aby uniknąć niepotrzebnych problemów, organizacje zaczęły ujednolicać płace swoich pracowników. Ujednolicanie nie musi jednak oznaczać zupełnego wyrównania wynagrodzeń. Organizacje często zamiast patrzeć się na każdą z lokalizacji osobno, kategoryzują je w dwie, czy trzy szerokie grupy, dla których ustalane są różne poziomy wynagrodzeń.
Aby pomóc organizacjom w zarządzaniu płacami na arenie międzynarodowej, stworzono narzędzia pomagające w ich administracji. Znaczny rozwój odnotowała firma Deel, która zarządza wynagrodzeniami pracowników zdalnych oraz firma Radford należąca do Aon, które kompiluje dane płacowe z ponad 5 500 firm w globalną bazę danych. Nie jest jednak powiedziane, że należy zupełnie odejść od geograficznej dywersyfikacji płacy. Jak powiedział Jake Rosenfeld, profesor uniwersytetu w St. Louis „Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jak powinna być ustalana wysokość wynagrodzenia pracowników zdalnych, gdyż nie ma jednej właściwej metody ustalania wynagrodzeń ogólnie”. Zmiany te podyktowane były głównie chęcią przyciągnięcia i zatrzymania pracowników. Dlatego też, jeśli retencja pracowników zdalnych w firmie jest niska, bądź występują problemy z pozyskaniem nowych, warto przyjrzeć się temu problemowi i zastanowić się, czy organizacja nie powinna ujednolicić swoich stawek płac.