Informacje o badaniu: W 2015 roku w badaniu uczestniczyło 161 224 osób (28,3% więcej niż w 2014 roku). Ze względów metodologicznych w obliczeniach końcowych uwzględniliśmy dane 143 010 respondentów. 63,3% uczestników badania ma nie więcej niż 35 lat, 68% mieszka w miastach powyżej 100 000 mieszkańców, 69,2% ma wykształcenie wyższe, 45,2% pracuje w wielkich lub dużych przedsiębiorstwach, zaś 79,1% pracuje w firmach prywatnych.
Partnerzy badania: interia.pl, gazetapraca.pl
Przypominamy, że głównym celem OBW jest prezentacja stawek wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach (m.in. poprzez moduł Moja Płaca) W związku z tym, ze względu na nielosowy charakter próby, wyniki przekrojowe (dla województw, branż, szczebli) należy traktować jako orientacyjne. Opisują one jedynie konkretną badaną próbę. Porównując wyniki z poszczególnych edycji OBW prosimy pamiętać, iż brały w nich udział inne osoby. W 2015 roku niektóre dane ogólne, takie jak mediana dla całego badania oraz mediany dla części branż, są niższe niż w 2014 roku. Wynika to faktu, iż w edycji 2015 wzięło udział więcej osób zatrudnionych na stanowiskach szeregowych oraz więcej osób z małych miejscowości.
Wynagrodzenia kobiet w różnych branżach
Najwyższe wynagrodzenia wśród kobiet odnotowano w 2015 roku w branży IT – wynika z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń przeprowadzonego przez Sedlak
& Sedlak. Mediana miesięcznych płac pań zatrudnionych w tej branży wyniosła 4 900 PLN brutto. Wśród branż, gdzie kobiety były opłacane najwyżej, znalazły się również bankowość oraz energetyka i ciepłownictwo, gdzie przeciętne wynagrodzenia wyniosły kolejno: 4 265 PLN i 4 100 PLN. Najniższe mediany płac, nie przekraczające 3 000 PLN, odnotowano w: usługach dla ludności, kulturze i sztuce oraz sektorze publicznym. Kwoty te wyniosły kolejno: 2 700 PLN, 2 800 PLN, 2 920 PLN.
Mediany wynagrodzeń całkowitych
kobiet pracujących w różnych branżach (brutto w PLN)
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku
Dlaczego kobiety zarabiają mniej
Według broszury wydanej w 2014 roku przez Komisję Europejską „Przeciwdziałanie różnicy w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej”, kobiety w UE zarabiają średnio o około 16% mniej za godzinę pracy niż mężczyźni[PRZYPIS]http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/gender_pay_gap/140319_gpg_pl.pdf[/PRZYPIS]. Różnica w poziomie wynagrodzeń jest na niekorzyść pań, mimo że osiągają one lepsze wyniki w szkołach i na uniwersytetach. W 2012 roku około 83% młodych kobiet w krajach UE osiągnęło przynajmniej średnie wykształcenie. Dla porównania szkołę średnią ukończyło 77,6% mężczyzn. Ponadto, kobiety stanowią 60% absolwentów szkół wyższych w UE. Skąd więc taka różnica?
Kobiety są częściej zatrudniane w niepełnym wymiarze godzin pracy. W ten sposób niejednokrotnie starają się pogodzić pracę i opiekę nad dziećmi. W UE na niepełny etat pracuje 34,9% kobiet i zaledwie 8,6% mężczyzn. Ma to negatywny wpływ na rozwój karier zawodowej kobiet i na przyszłą wysokość ich emerytur. Ponadto kobiety pracują w branżach, które oferują niższe wynagrodzenia niż te zdominowane przez mężczyzn (np. IT). Zajmują również niższe stanowiska, rzadziej obejmują funkcje kierownicze. Nawet w branżach, gdzie przeważają kobiety, panie zajmują mniej stanowisk na najwyższym szczeblu zarządzania. W 2013 roku kobiety stanowiły zaledwie 17,8% członków zarządów największych spółek giełdowych w UE. Co więcej, tylko 4,8% prezesów zarządów tych spółek było płci żeńskiej. Inną przyczyną niższych płac kobiet jest brak docenienia ich pracy. Na przykład zadania fizyczne wykonywane przez mężczyzn są wyceniane wyżej niż te, które wykonują kobiety. Dla przykładu: kasjerka zarabia mniej niż magazynier.
Z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń 2015 wynika, ze najwyższa luka płacowa pomiędzy ankietowanymi wystąpiła w branży ubezpieczeń. Kobiety zarabiały tam o 37% mniej niż mężczyźni. Wysokie, ponad 20%, rozbieżności pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn zaobserwowano również w: bankowości, telekomunikacji oraz usługach dla biznesu. Luka płacowa praktycznie nie wystąpiła w transporcie i logistyce. Najniższą wartość, nie przekraczającą 10%, osiągnęła w: przemyśle ciężkim, przemyśle lekkim oraz energetyce i ciepłownictwie.
Luka płacowa w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn w różnych branżach (w %)
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku
Satysfakcja z wynagrodzenia i zadowolenie z pracy
W najwyżej opłacanych branżach wśród kobiet poczucie sprawiedliwości z wynagrodzenia jest wysokie. W branży IT ponad połowa, bo aż 54% badanych pań, stwierdziło, że ich wynagrodzenie jest sprawiedliwe. W energetyce i ciepłownictwie oraz w przemyśle ciężkim aż 40% uważało, że ich płace są sprawiedliwe. W bankowości 37% pań uważało swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe.
Odsetek kobiet z najwyżej opłacanych branż,
które uważają swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe lub niesprawiedliwe (w %)
|
technologie informatyczne (IT)
|
bankowość
|
energetyka i ciepłownictwo
|
przemysł ciężki
|
telekomunikacja
|
tak
|
54%
|
37%
|
40%
|
40%
|
39%
|
nie
|
46%
|
63%
|
60%
|
60%
|
61%
|
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja wśród ankietowanych pań, które pracują w najniżej opłacanych branżach. W sektorze publicznym jedynie 19% badanych było zadowolonych ze swojego wynagrodzenia. To nawet mniejszy odsetek niż w najniżej opłacanej branży – usługach dla ludności, gdzie 28% zatrudnionych kobiet jest zadowolonych ze swojego wynagrodzenia. Okazuje się więc, że w niżej opłacanych branżach było około o 20 p.p. niższe poczucie sprawiedliwości niż w tych, w których płace były najwyższe.
Odsetek kobiet z najniżej opłacanych branż,
które uważają swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe lub niesprawiedliwe (w %)
|
usługi dla ludności
|
kultura i sztuka
|
sektor publiczny
|
nauka, szkolnictwo
|
handel
|
tak
|
28%
|
20%
|
19%
|
26%
|
32%
|
nie
|
72%
|
80%
|
81%
|
74%
|
68%
|
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku
W przypadku zadowolenia z pracy wysokość wynagrodzenia nie ma aż tak dużego znaczenia. W najwyżej opłacanych branżach zadowolenie kobiet z pracy jest wysokie, podobne jest w tych niżej opłacanych. W branży IT aż 84% ankietowanych kobiet jest zadowolonych ze swojej pracy. W przemyśle ciężkim odsetek zadowolonych z pracy wynosi 79%, w energetyce i ciepłownictwie 78%, w bankowości 70% a w telekomunikacji 69%.
Odsetek kobiet z najwyżej opłacanych branż,
które są zadowolone lub nie są zadowolone ze swojej pracy (w %)
|
technologie informatyczne (IT)
|
bankowość
|
energetyka i ciepłownictwo
|
przemysł ciężki
|
telekomunikacja
|
tak
|
84%
|
70%
|
78%
|
79%
|
69%
|
nie
|
16%
|
30%
|
22%
|
21%
|
31%
|
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku
Jak wcześniej wspomniano, zadowolenie z pracy również w najniżej opłacanych branżach jest wysokie. W kulturze i sztuce oraz w nauce i szkolnictwie aż 78% badanych kobiet jest zadowolonych z wykonywanej pracy. W najniżej opłacanej branży – usługach dla ludności ten odsetek wyniósł 74%.
Odsetek kobiet z najniżej opłacanych branż,
które są zadowolone lub nie są zadowolone ze swojej pracy (w %)
|
usługi dla ludności
|
kultura i sztuka
|
sektor publiczny
|
nauka, szkolnictwo
|
handel
|
tak
|
74%
|
78%
|
72%
|
78%
|
73%
|
nie
|
26%
|
22%
|
28%
|
22%
|
27%
|
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2015 roku