Zarobki w wojsku – od 3 do 14 tys. PLN. Ile tak naprawdę zarabiają żołnierze?

Święto Niepodległości to czas refleksji nad kondycją polskiej armii. W 2013 roku CBOS zadał Polakom pytanie – ile przeciętnie powinni zarabiać oficerowie wojska. Wyniki badania wskazały, że średnio powinno to być 5 826 PLN. W rzeczywistości uposażenie zasadnicze w korpusie oficerów zaczyna się od 4 520 PLN brutto (major), a kończy na poziomie 14 900 PLN brutto (generał na stanowisku Szefa Sztabu Generalnego WP). To jednak nie wszystko. Wojskowi, oprócz uposażenia podstawowego dostają wiele dodatków i innych świadczeń pieniężnych. Do tego żołnierze nie są objęci powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych, więc ich wynagrodzenia nie są pomniejszane o składki ZUS. Ile zatem tak naprawdę zarabiają żołnierze?

Wyższy stopień – wyższe wynagrodzenie

O tym jak wysokie uposażenie zasadnicze należy się danemu żołnierzowi, decyduje stopień etatowy jaki posiada, a także zajmowane przez niego stanowisko. Jednak fakt, że żołnierz zajmuje określone stanowisko, nie zawsze oznacza, że będzie miał wyższe uposażenie zasadnicze niż inni żołnierze z tym samym stopniem etatowym. Na przykład kapitan na stanowisku dowódcy kompanii, będzie miał niższe uposażenie zasadnicze, niż kapitan, który dowódcą kompanii nie jest, a przydzielone ma inne obowiązki.

Sprawdź zarobki na swoim stanowisku. Porównaj się z innymi!

Najniższe wynagrodzenie podstawowe otrzymują żołnierze korpusu szeregowych - szeregowi otrzymują 2 500 PLN, a starsi szeregowi o 50 PLN więcej. Wraz z kolejnymi stopniami pensja podstawowa wojskowych rośnie. W korpusie podoficerów zawodowych, żołnierze otrzymują od 2 940 do 3 600 PLN uposażenia zasadniczego. Dopiero w korpusie oficerów zawodowych, wynagrodzenia podstawowe są wyższe niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, które za rok 2013 wyniosło 3 650 PLN brutto. Płace zasadnicze od szarży podporucznika wzwyż zaczynają się od 3 800 PLN. Od generała broni na stanowisku dowódcy korpusu pensje podstawowe przekraczają już 10 tys. PLN. Najwyższe uposażenie zasadnicze otrzymuje Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – niemal 15 tys. PLN.
 



Powyżej zaprezentowane dane to jednak tylko uposażenie zasadnicze, które nie uwzględnia dodatkowych składników wynagradzania żołnierzy. Ile więc w rzeczywistości zarabiają wojskowi? Jak wynika z danych GUS-u, przeciętne miesięczne wynagrodzenie żołnierzy zawodowych w 2013 roku wynosiło 4 247 PLN brutto. To o 128 PLN więcej niż w 2012 roku i aż 1 018 PLN więcej niż w 2005 roku. Co nie jest zaskoczeniem, najmniej zarabiali szeregowi, a najwięcej generałowie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie tych pierwszych wynosiło 3 154 PLN, a tych drugich 14 294 PLN brutto. Różnica w przeciętnych zarobkach najwyższych i najniższych stopniem żołnierzy wynosiła zatem 11 140 PLN. Co więcej, we wszystkich korpusach przeciętne wynagrodzenie rosło na przestrzeni ostatnich lat. Należy również pamiętać, że żołnierze zawodowi nie są objęci powszechnym ubezpieczeniem społecznym. Oznacza to, że od ich wynagrodzeń nie są odprowadzane składki emerytalne, rentowe i chorobowe. Żołnierze znajdują się więc w korzystniejszej sytuacji niż inni pracownicy, gdyż ich wynagrodzenie „na rękę” jest wyższe, niż w sytuacji gdyby te składki były opłacane. Dla przykładu, zakładając, że żołnierz zarabia 4 247 PLN brutto, „do ręki” dostanie 3 496 PLN. Natomiast w przypadku zwyczajnego pracownika objętego powszechnym ubezpieczeniem społecznym, którego wynagrodzenie brutto wynosi tyle samo, co wspomnianego w przykładzie żołnierza, pensja netto będzie wynosiła 3 025 PLN, czyli 470 PLN mniej niż wojskowego.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku pracowników cywilnych wojska, wśród których przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wynosiło w 2013 roku 3 299 PLN. Z ich wynagrodzenia potrąca się później zarówno zaliczkę na podatek dochodowy, jak i składki na ubezpieczenia społeczne.

Uposażenie zasadnicze to nie wszystko

Wyższe przeciętne miesięczne wynagrodzenie żołnierzy w porównaniu z uposażeniem zasadniczym wynika z tego, że przysługuje im wiele różnych dodatków. Pierwszym z nich jest dodatek za długoletnią służbę wojskową. Jego podstawowa kwota wynosi 300 PLN. Po odbyciu 3 lat służby wojskowej dodatek powiększany jest o 3% kwoty uposażenia zasadniczego. I tak co 3 lata do 300 PLN dodawane jest kolejne 3% uposażenia zasadniczego, aż do 15 lat służby. Po tym czasie kolejne dodatki są przyznawane co 5 lat i są powiększane od 15% do 30% uposażenia podstawowego (po 30 latach służby).



Wiele wskazuje jednak na to, że system przyznawania dodatków za długoletnią służbę wojskową zostanie zmodyfikowany. Jest to spowodowane tym, że obecnie funkcjonujące zasady słabo motywują wojskowych do pozostawania w służbie – przykładowo żołnierz, który służy 16 lat dostaje taki sam dodatek jak żołnierz, który przepracował 19 lat. Projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej przewiduje, by za każdy rok powyżej 15. dodatek za długoletnią służbę wzrastał o jeden procent uposażenia zasadniczego. Maksymalny dodatek będzie więc wynosił 35% uposażenia zasadniczego po 35 latach wysługi.

Kolejnym dodatkiem jest dodatek specjalny. Jest on przyznawany za szczególne właściwości lub warunki pełnienia zawodowej służby wojskowej. Na przykład piloci za wykonywanie lotów mogą liczyć na dodatek od 750 do 2 700 PLN miesięcznie (dodatkowo powiększony o 2 500 PLN za lot F-16). Pozostały personel latający dostaje dodatek od 450 do 1 500 PLN. Za zwalczanie terroryzmu i szkolenia w tym zakresie, żołnierze GROM mogą liczyć na dodatek od 1 200 do 3 300 PLN. Najszersze widełki dotyczą pełnienia służby w Służbie Kontrwywiadu i Służbie Wywiadu Wojskowego, gdzie dodatek zaczyna się od 60 PLN a kończy na 3 750 PLN. Inne dodatki specjalne zaprezentowane są na schemacie 2.



Następny dodatek to dodatek służbowy. Jest to dodatek za pełnienie zawodowej służby wojskowej na określonych stanowiskach dowódczych i kierowniczych lub samodzielnych, albo w określonych jednostkach wojskowych. W przypadku dodatku służbowego z tytułu zajmowanego stanowiska służbowego najwyższy dodatek przysługuje lekarzom i lekarzom dentystom – jego maksymalna wysokość wynosi 1 500 PLN. Najniższy dodatek służbowy dotyczy szefów kompanii, baterii, klucza, szwadronu, lub bosmanów okrętowych – maksymalnie wynosi on 75 PLN.



W przypadku dodatku służbowego z tytułu pełnienia służby w jednostkach wojskowych, jego wysokość wynosi 450 PLN w: Jednostce Wojskowej GROM, Jednostce Wojskowej Komandosów, Jednostce Wojskowej Formoza oraz w Oddziale Specjalnym Żandarmerii Wojskowej w Warszawie. Natomiast w Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego oraz w Orkiestrze Reprezentacyjnej Wojska Polskiego dodatek służbowy wynosi 225 PLN.

Kolejny dodatek to dodatek motywacyjny. Przeznaczony jest on dla podoficerów i szeregowych, pod warunkiem, że uzyskali oni w ostatniej opinii ocenę co najmniej dobrą oraz uzyskali klasę kwalifikacyjną w specjalności wojskowej zgodnej z zajmowanym stanowiskiem służbowym. Tym samym w klasie mistrzowskiej dodatek motywacyjny wynosi 405 PLN, w klasie pierwszej – 255 PLN, w drugiej – 150 PLN, a w trzeciej 105 PLN.



To jeszcze nie koniec dodatków. Kolejny z nich to dodatek funkcyjny, który dotyczy żołnierzy nauczycieli akademickich oraz dyrektorów instytutów badawczych pełniących funkcje na uczelni wojskowej lub w instytucie naukowym. Ostatnim z dodatków jest dodatek wyrównawczy, który dotyczy sędziów sądów wojskowych oraz prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Co więcej, żołnierze, oprócz uposażenia podstawowego i dodatków, otrzymują dodatkowo różne świadczenia pieniężne – zasiłek na zagospodarowanie, gratyfikację urlopową, dodatkowe uposażenie roczne, nagrody uznaniowe i zapomogi, nagrody jubileuszowe, należności za przeniesienia służbowe, za podróże służbowe, czy dodatkowe wynagrodzenie. Osobne kategorie stanowią również świadczenia dla żołnierzy zawodowych, którzy pełnią służbę poza granicami kraju oraz z tytułu zwolnienia z zawodowej służby wojskowej.