Celem niniejszego artykułu jest analiza kształtowania się poziomu wynagrodzeń w poszczególnych krajach Unii Europejskiej w latach 2010 - 2014 a następnie zestawienie ich z wydajnością pracy. Analizę przeprowadzono na podstawie danych Eurostatu.
Wynagrodzenia
Wynagrodzenia w krajach Unii Europejskiej w latach 2010 - 2014 w ujęciu godzinowym według parytetu siły nabywczej na ogół zwiększały się. Największy wzrost miał miejsce na Łotwie gdzie wynagrodzenia wzrosły aż o 58,8%. Wysoki wzrost miał miejsce również w Szwajcarii (15,3%) oraz na Malcie (13,1%). Ogółem w dziesięciu krajach wzrost był wyższy niż 10%. W tym gronie znalazła się również Polska, gdzie wynagrodzenia w omawianym okresie wzrosły o 11,8%. W dwóch krajach wynagrodzenia z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej spadły. Na Cyprze spadek ten wyniósł 5,1%, natomiast w Portugalii 1,7%. Wzrost wynagrodzeń dla całej Unii Europejskiej w omawianym okresie wyniósł 7%.
Zmiana przeciętnych godzinowych wynagrodzeń brutto
w latach 2010 – 2014 według parytetu siły nabywczej (PPP)
*dane dotyczą osób pracujących w firmach zatrudniających 10 osób i więcej
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Eurostat.
Produktywność pracy
Podstawowym celem wynagradzania jest motywowanie pracowników do zwiększenia swojej wydajności. Trudnym zadaniem jest jednak przyjęcie odpowiednich kryteriów, które umożliwią jej precyzyjny a zarazem zobiektywizowany pomiar. W tej analizie za wskaźnik efektywności przyjęto stosunek wielkości produkcji (mierzonej Produktem Krajowym Brutto danego państwa) na jednostkę pracy (mierzonej całkowitą ilością przepracowanych godzin). Miara ta dobrze obrazuje produktywność pracowników, gdyż eliminuje różnice wynikające z różnego wymiaru czasu pracy.
Z danych Eurostatu wynika, że najwyższy wzrost produktywności w latach 2010 – 2014 miał miejsce głównie w krajach Europy środkowo-wschodniej. Wskaźnik ten najwyższą wartość osiągnął w Rumunii (18,2%). Dwucyfrowy wynik osiągnęły również takie kraje jak Litwa (14,2%), Łotwa (11,9%) oraz Bułgaria (10%). W gronie tym znalazła się również Polska, gdzie produktywność w badanym okresie wzrosła o 9,4%. W rozwiniętych gospodarkach Europy wzrost produktywności był mniejszy i nie przekraczał 4%. Tylko w Wielkiej Brytanii produktywność pracy zmalała. Spadek ten był jednak minimalny i wyniósł 0,1%. W całej Unii Europejskiej produktywność wzrosła o 3,8%. Pełne zestawienie wszystkich krajów zaprezentowano na wykresie poniżej.
Zmiana produktywności z pracy w latach 2010 – 2014 w krajach Unii Europejskiej
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Eurostat.
Wynagrodzenia a produktywność – porównanie
Kolejnym etapem analizy jest zestawienie zmian wynagrodzeń ze zmianami produktywności pracy. Z ekonomicznego punktu widzenia wskaźniki te powinny przyjmować wartości porównywalne. W rzeczywistości jednak często odbiegają one od siebie.
Dzieląc wzrost wynagrodzeń przez wzrost wydajności otrzymać można wskaźnik obrazujący stosunek tych dwóch wielkości. Wartości większe od 1 oznaczają szybszy wzrost wynagrodzeń. Wartości mniejsze natomiast oznaczają szybszy wzrost produktywności. Dane dla wszystkich krajów zaprezentowane zostały na wykresie poniżej.
Stosunek wzrostu wynagrodzeń
do wzrostu produktywności w latach 2010 – 2014 w krajach Unii Europejskiej
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Eurostat.
Jak można zauważyć, wynagrodzenia, względem wydajności rosły najszybciej na Łotwie, gdzie współczynnik wyniósł 1,42. Wynagrodzenia rosły wyraźnie szybciej również w Szwajcarii (1,14) oraz Norwegii (1,11). W Polsce wynagrodzenia rosły 1,02 razy szybciej niż wydajność. W czterech krajach wynagrodzenia rosły wolniej niż wydajność pracy. Wskaźnik najniższe wartości przyjmuje na Cyprze (0,91) oraz Rumunii (0,88). W całej Unii Europejskiej wynagrodzenia rosły minimalnie szybciej niż produktywność. Dla wspólnoty wskaźnik ten wyniósł 1,03.
Wynagrodzenia a produktywność – sprawa polska
Z przytoczonych danych Eurostatu wynika, że wynagrodzenia w latach 2010 – 2014 rosły szybciej niż produktywność pracy.
Wynagrodzenia w Polce, w tym okresie wzrosły o 11,8% natomiast produktywność o 9,4%. Wynagrodzenia wzrosły, więc o 2,4 PP. więcej niż produktywność.
Zwrócić należy również uwagę, na fakt, że zarówno wzrost wynagrodzeń jak i produktywności w Polsce w analizowanym okresie był znacząco wyższy niż średni wzrost całej Unii Europejskiej. Wzrost wynagrodzeń był szybszy o 4,8 PP. Od średniej unijnej, natomiast wzrost produktywności o 5,6 PP. Stanowi to pozytywny prognostyk, świadczący o tym, że Polska gospodarka odrabia dystans do rozwiniętych gospodarek krajów Unii Europejskiej.
