Podsumowanie raportu „Wynagrodzenia w różnych sektorach gospodarki – Polska na tle UE”

Niniejszy tekst jest podsumowaniem raportu „Wynagrodzenia w różnych sektorach gospodarki – Polska na tle UE” wydanego przez Sedlak & Sedlak. Celem raportu było porównanie wynagrodzeń w różnych sektorach gospodarki w Polsce oraz pozostałych państwach Unii Europejskiej. Przedstawione analizy opierają się na danych pochodzących z bazy EUROSTAT. W raporcie omówiono wynagrodzenia w 14 podstawowych sektorach gospodarki, zgodnych z oficjalną europejską Statystyczną Klasyfikacją Działalności Gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej NACE:

1. górnictwo i wydobywanie,
   
2. przetwórstwo przemysłowe,
   
3. wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i powietrze do układów klimatyzacyjnych,
   
4. budownictwo,
   
5. handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych i motocykli,
   
6. transport i gospodarka magazynowa,
   
7. działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
   
8. informacja i komunikacja,
   
9. działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
   
10. działalność związana z obsługą rynku nieruchomości,
    
11. administracja publiczna i obrona narodowa,
    
12. edukacja,
    
13. opieka zdrowotna i pomoc społeczna,
    
14. działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją.

W raporcie przedstawiono wynagrodzenia nominalne wyrażone w euro. Dodatkowo porównano siłę nabywczą wynagrodzeń w poszczególnych krajach, poprzez wyrażenie płac w parytecie siły nabywczej (PPP). Przeliczenie wynagrodzeń na PPP umożliwiło porównanie kosztów życia między państwami bez uwzględniania różnic cenowych w poszczególnych krajach.

Dane ogólne

Z raportu wynika, iż zdecydowanym liderem płacowym w większości sektorów gospodarki była Dania. W państwie tym oferowano najwyższe wynagrodzenia osobom zatrudnionym w 11 sektorach. Z kolei w większości gałęzi gospodarki najniżej opłacani byli pracownicy w Bułgarii. W rankingu państw Unii Europejskiej, który powstał na bazie wynagrodzeń w poszczególnych państwach, Polska zajęła 20 miejsce, wyprzedzając takie państwa jak Estonia, Słowacja czy Węgry. Bardzo podobnie prezentowała się sytuacja biorąc pod uwagę wynagrodzenia wyrażone w PPP. Ponownie w większości analizowanych branż najwyżej opłacani byli zatrudnieni w Danii, natomiast najniżej pracownicy w Bułgarii. Polska w rankingu zajęła 19 miejsce.



Bardzo dobrze wyglądała pozycja Polski jeżeli weźmiemy pod uwagę „nowe” Państwa Unii Europejskiej, czyli państwa, które przystąpiły do Wspólnoty po 2004 roku. Zarówno w euro jak i PPP Polska wśród 12 państw „nowej” UE zajęła 4 pozycje. Wyższe zarobki otrzymywali tylko zatrudnieni na Cyprze, Malcie i w Słowenii.

Rozpiętość wynagrodzeń w krajach Unii Europejskiej

Jednym z elementów raportu było zbadanie rozpiętości płacowych, pomiędzy najniżej i najwyżej opłacanym sektorem w gospodarkach wszystkich państw UE. Największe dysproporcje pomiędzy wynagrodzeniami występowały w Rumunii, gdzie płace w najgorzej opłacanym sektorze były ponad 4 razy niższe od zarobków jakie otrzymywali zatrudnieni w najlepiej opłacanej gałęzi gospodarki. Najmniejszą rozpiętość wynagrodzeń odnotowano w państwach skandynawskich - Finlandii (1,76) oraz Szwecji (1,83). W Polsce rozpiętość wynagrodzeń wyniosła 2,48 i była na zbliżonym poziomie do rozpiętości we wszystkich państwa UE oraz w krajach 15-stki.

Wynagrodzenia w sektorze górnictwa i wydobywania

Jak wynika z danych Eurostat, w 2010 roku sektor górnictwa i wydobywania był najlepiej opłacaną gałęzią gospodarki w Danii. Co więcej, w kraju tym pracownicy otrzymywali najwyższe płace (6 743 euro) spośród wszystkich państw UE. W Polsce branża górnicza uplasowała się na 3. miejscu pod względem wysokości zarobków (1 223 euro) – najlepiej opłacanym sektorami była informacja i komunikacja (1 504 euro) oraz działalność finansowa i ubezpieczeniowa (1 373 euro). Jednocześnie nasz kraj w sektorze górnictwa i wydobywania znalazł się na 17 miejscu w zestawieniu państw UE, wyprzedzając jedno państwo „starej” UE – Portugalię. Spośród „nowych” państw UE, wyższe zarobki otrzymywali zatrudnieni w Słowenii (1 825 euro) i na Malcie (1 760 euro). W omawianej gałęzi gospodarki na ostatniej pozycji znalazła się Bułgaria, gdzie pracownicy zarabiali 493 euro (w rankingu na 26 pozycji, ze względu na brak danych o wynagrodzeniach na Cyprze).



W 23 państwach UE zarobki w sektorze górnictwa i wydobywania były wyższe od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarkach poszczególnych krajów. Jak widać na wykresie 2. największa dysproporcja wystąpiła w Holandii, gdzie pracownicy zarabiali średnio o 78% więcej od przeciętnej płacy w tym kraju. Z kolei Portugalia to kraj, w którym osoby pracujące w analizowanym sektorze otrzymywały o 16% niższe pensje od średniej płacy w tym kraju. W Polsce płace zatrudnionych w sektorze górnictwa i wydobywania były wyższe o 52% od przeciętnego wynagrodzenia w naszym kraju w 2010 roku.

Wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w sektorze informacji i komunikacji

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Eurostat w Polsce najwyższe wynagrodzenia otrzymywały osoby zatrudnione w sektorze informacji i komunikacji. Było to średnio 1 504 euro, dzięki czemu Polska w zestawieniu krajów Unii Europejskiej w 2010 roku w sektorze informacji i komunikacji znalazła się na 20 miejscu. Na pierwszej pozycji uplasowała się Dania, gdzie pracownicy zarabiali 5 491 euro, czyli ponad 3,5 razy więcej niż Polacy. Średnia dla wszystkich krajów Unii Europejskiej wyniosła 3 255 euro, natomiast dla krajów 15-stki – 3 533 euro. Najniższe, wynoszące 729 euro płace otrzymywali Bułgarzy. Były one o 52% niższe niż w Polsce.



W analizowanym sektorze wynagrodzenia kobiet we wszystkich państwach były niższe od zarobków mężczyzn. Największa dysproporcja między płacami pod względem płci wystąpiła w Czechach, gdzie kobiety otrzymywały średnio o 32% niższe płace od mężczyzn. Najmniejszą, 8% różnice odnotowano w Holandii. W Polsce różnica wyniosła 25% i była na takim samym poziomie jak na Węgrzech i w Wielkiej Brytanii.

Zmiany wynagrodzeń w sektorze handlu hurtowego i detalicznego

W branży handlu hurtowego i detalicznego najwyższy, prawie 2-krotny wzrost płac w latach 2002-2010 wystąpił w Bułgarii. Spośród 9 państw, w których odnotowano największy wzrost wynagrodzeń, wszystkie należały do krajów „nowej” UE. W Polsce pensja osób zatrudnionych w gałęzi handlu hurtowego i detalicznego wzrosła w ciągu 8 lat o 40%. Podobny wzrost płac odnotowano w Irlandii – 42%. W Niemczech i Hiszpanii, krajach wysoko rozwiniętych, płace na przestrzeni 8 lat były raczej stabilne (tabela 3). W ciągu 8 lat zarobki spadły tylko w 1 państwie – Wielkiej Brytanii (9%).

O raporcie

Raport „Wynagrodzenia w różnych sektorach gospodarki – Polska na tle UE” ukazał się po raz drugi. Został on podzielony na 2 części.

W części I zaprezentowano stawki wynagrodzeń w 14 sektorach gospodarki. W każdym sektorze dokonano analiz płac w ujęciu nominalnym oraz w parytecie siły nabywczej. Ponadto, pokazano jak kształtowały się wynagrodzenia w „starych” (kraje tworzące Unię Europejską przed akcesją nowych członków w 2004 roku) oraz „nowych” państwach Unii Europejskiej. Przedstawiono także różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn oraz zmiany w wynagrodzeniach nominalnych w latach 2002-2010.

W części II opisano wynagrodzenia w sektorach gospodarki w Polsce w 2010 roku. Przedstawiono porównanie wynagrodzeń w poszczególnych sektorach, do średniego wynagrodzenia w polskiej gospodarce w latach 2005-2012. Ponadto dokonano analizy rozpiętości wynagrodzeń w poszczególnych państwach członkowskich i porównano z nierównościami występującymi w Polsce.